علائم خرابی لیور دنده چیست؟ چگونه آن را رفع کنیم؟
لیور دنده یا اهرم دنده یکی از قطعات مهم در گیربکس خودرو است که نقش بسزایی در تعویض دنده و کارکرد گیربکس دارد. این قطعه به شکل یک هلال یا یک ماهک طراحی شده است و روی میل ماهک گیربکس خودرو قرار می گیرد. با حرکت دادن دسته دنده، ماهک دنده نیز حرکت میکند و باعث می شود که کشویی تعویض دنده در جعبه دنده حرکت کند و دنده مورد نظر انتخاب شود و خودرو به حرکت در آید.
خرابی لیور دنده می تواند باعث بروز مشکلاتی مانند لرزش زیاد دسته دنده، تولید صدای غیرعادی، بد جا رفتن دنده ها و خرابی گیربکس شود. بنابراین، برای جلوگیری از این مشکلات، لازم است که لیور دنده را به صورت منظم بررسی و تعمیر کنید. در این مقاله، به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت.
علل خرابی لیور دنده
لیور دنده ممکن است به دلایل مختلفی خراب شود. برخی از علل خرابی لیور دنده پژو، پراید، تیبا، ریو و…عبارتند از:
- اگر در هنگام رانندگی به طور مداوم دست خود را روی دنده قرار دهید باعث می شود که قطعات پلاستیکی آن به مرور گشاد شوند یا اینکه دچار خوردگی شوند
- در تصادفات جزیی خودرو ممکن است که لیور دنده خودرو از فرم و جای اصلی خود خارج شود یا دچار خرابی شود. خرابی لیور دنده پراید و تیبا اغلب می تواند به این صورت باشد
- ساییده شدن و فرسودگی طبیعی قطعات لیور دنده که باعث می شود که زمان تعویض دنده ماشین طولانی تر شود و دنده ماشین به درستی جا نرود.
همانطور که قبل تر هم گفته شد خرابی لیور دنده می تواند باعث بروز مشکلاتی مانند لرزش زیاد دسته دنده، تولید صدای غیرعادی، جا نرفتن دنده ها بصورت صحیح و خرابی گیربکس شود. پس باید توجه داشت که درصورت بروز هر یک از علل گفته شده بهتر است به تعمیرگاه مراجعه کنید. در ادامه به بررسی لیور دنده و نحوه تعمیر آن می پردازیم.
بررسی لیور دنده
برای بررسی لیور دنده، لازم است که خودرو را روی یک سطح صاف و محکم قرار دهید و موتور را خاموش کنید. سپس، دسته دنده را به حالت نوترال یا خلاص ببرید و ترمز دستی را کشیده و از ایمنی خود اطمینان حاصل کنید. بعد از آن، باید زیر خودرو بروید و لیور دنده را بررسی کنید. برای این کار، ممکن است نیاز به برداشتن کاور گیربکس یا کاور لیور دنده داشته باشید. برای بررسی لیور دنده، باید به موارد زیر توجه کنید.
وضعیت بوش های لیور دنده
بوش های لیور دنده قطعات پلاستیکی هستند که بین ماهک دنده و میل ماهک گیربکس قرار می گیرند و باعث می شوند که حرکت لیور دنده روان و بدون ایجاد لرزش باشد. اگر بوش های لیور دنده دچار ساییدگی شوند، بشکنند یا گم شده باشند، باعث می شوند که لیور دنده شل و لرزان شود و در جای خود بازی کند و دنده به درستی جا نیفتد. برای بررسی بوش های لیور دنده، باید دسته دنده را به طرفین حرکت دهید و از اینکه بوش ها در جای خود قرار گرفته اند و دچار شکستگی نشده اند مطمئن شوید.
وضعیت میل ماهک دنده
میل ماهک دنده یک میله فلزی است که ماهک دنده را به گیربکس متصل می کند و باعث می شود که حرکت دسته دنده به کشویی تعویض دنده گیربکس انتقال پیدا کند. اگر میل ماهک دنده خمیده یا دچار شکستگی و ترک شده باشد، باعث می شود که لیور دنده به درستی کار نکند و دنده بد جا برود. برای بررسی میل ماهک دنده، باید دسته دنده را به حالتهای مختلف تغییر دهید و از اینکه میل ماهک دنده به صورت صاف و بدون انحنا حرکت میکند و هیچ گونه ترک یا خوردگی ندارد اطمینان حاصل کنید.
وضعیت ماهک دنده
ماهک دنده یک اهرم هلالی شکل است که روی میل ماهک قرار می گیرد و باعث می شود که حرکت خطی دسته دنده توسط راننده ماشین به حرکت دایره ای کشویی تعویض دنده در گیربکس تبدیل شود. اگر ماهک دنده شکسته، ترک خورده یا از فرم اصلی خود خارج شده باشد، باعث می شود که لیور دنده به درستی عمل نکند و مانند حالت قبل که گفته شد دنده بد جا رود. برای بررسی ماهک دنده، باید دسته دنده را به حالت های مختلف تغییر دهید و از اینکه ماهک دنده به صورت یکنواخت و بدون لرزش حرکت میکند و دچار خرابی نشده است مطمئن شوید. اغلب خرابی لیور دنده پژو، ریو و دیگر ماشین هایی که گیربکسی مشابه این ماشین ها دارند به این دلیل می تواند باشد.
راه های پیشگیری از خرابی لیور دنده
خرابی لیور دنده پراید، پژو، ریو، تیبا و… به دلایلی بود که قبل تر به بررسی آن ها پرداختیم. همانطور که گفته شد خرابی لیور دنده باعث می شود که در حین حرکت دنده دچار لرزش شود، هنگام دنده عوض کردن دنده به خوبی جا نرود و باعث عدم حرکت صحیح خودرو بشود. برای پیشگیری از خرابی لیور دنده ماشین بهتر است نکات زیر را رعایت کنید.
- بهتر است در هنگام رانندگی مدام دست خود را روی دنده ماشین قرار ندهید و پس از عوض کردن دنده دست خود را از روی آن بردارید چونکه به مرور زمان باعث خرابی لیور دنده ماشین می شود.
- ممکن است به دلایل مختلف کاور لیور دنده ماشین به مرور خراب و پاره شود. به همین دلیل باید به صورت دوره ای یا هر چند وقت یکبار آن را بررسی کنیم که دچار پارگی نشده باشد چون پارگی کاور باعث می شود گرد و خاک و آب و… به لیور دنده خودرو برسد و باعث خرابی آن شود.
- گریس کاری لیور دنده یکی از راه هایی است که می تواند عمر لیور دنده را بیشتر کند و از خرابی و هرز شدن آن جلوگیری کند. به همین علت بهتر است بصورت دوره ای به گریس کاری لیور دنده بپردازید.
- خرابی لیور دنده ۲۰۶، ۴۰۵ اغلب به این خاطر است که بعضی مواقع دنده آن ها به خوبی جا نمی روند و با زور آن ها را جا میزنید. در این چنین مواقع بهتر است که چند با به آرامی دنده های مختلف را امتحان کنید سپس به دنده مورد نظر بروید.
- اگر زمانی متوجه شدید که دنده ماشین نسبت به قبل کمی بد جا می رود ممکن است به دلیل ایراد جزیی باشد و خرابی زیادی نداشته باشد. بهتر است در این مواقع به تعمیر کاران متخصص مراجعه کنید تا از خرابی لیور دنده یا دیگر قطعات گیربکس جلوگیری کنید.
آموزش تعویض لیور دنده
برای تعویض لیور دنده خودرو باید مراحل زیر را به درستی انجام داد تا لیور دنده پس از تعویض به درستی کار کند.
- ابتدا خودرو را خاموش کنید و دنده را در حالت نوترال قرار دهید.
- سپس دسته دنده را باز کنید و پلاستیک زیر آن را بردارید.
- بعد از آن، لیور دنده را از گیربکس جدا کنید. برای این کار، ممکن است نیاز به استفاده از ابزارهای مناسب مانند آچار یا پیچ گوشتی داشته باشید.
- سپس قطعات خراب لیور دنده را با قطعات جدید جایگزین کنید. مثلاً، اگر بوش لیور دنده ساییده یا شکسته باشد، آن را تعویض کنید.
- در نهایت، لیور دنده را به گیربکس متصل کنید و دسته دنده را روی آن قرار دهید.
البته توصیه می شود که برای تعویض لیور دنده به تعمیرگاه های تخصصی مراجعه کنید چون که تعویض لیور دنده ۴۰۵، ۲۰۶، پراید، ریو و … نیاز به مهارت خاص و ابزار های مختلفی دارد و تعویض آن ساده نیست.
در پایان
لیور دنده یکی از قطعات مهم خودرو است که نقش کلیدی در تعویض دنده و انتقال حرکت از موتور به چرخها دارد. این قطعه از یک طرف به گیربکس و از طرف دیگر به دسته دنده قرار دارد. همان طور که در بخش های قبل نیز گفته شد اگر این قطعه خراب شود، ممکن است باعث بروز مشکلاتی مانند لرزش زیاد دسته دنده، تولید صدای غیرعادی، بد جا رفتن دنده ها و خرابی پلاستیکی دسته دنده شود.
خرابی لیور دنده میتواند از عوامل مختلفی ناشی شود. برخی از این عوامل عبارتند از:
- قرار دادن دست روی دسته دنده هنگام رانندگی که باعث سایش پلاستیکی های دسته دنده می شود.
- تصادف خودرو که باعث آسیب دیدن لیور دنده می شود.
- ساییدگی یا شکستگی بوش لیور دنده که باعث لرزش و صدای غیرعادی می شود.
- کیفیت پایین قطعات لیور دنده که باعث ضعیف شدن عملکرد آن می شود.
تعمیر لیور دنده بستگی به نوع و شدت خرابی دارد. در برخی موارد، تعویض بوش لیور دنده میتواند مشکل را حل کند. در برخی موارد دیگر، لازم است کل مجموعه لیور دنده را تعویض کنید. برای انجام این کار، بهتر است به تعمیرگاه مراجعه کنید و از قطعات با کیفیت استفاده کنید.
لیور دنده یکی از قطعات حساس خودرو است که در صورت خرابی میتواند باعث اختلال در عملکرد گیربکس و دنده ها شود. علت خرابی لیور دنده ممکن است از عوامل مختلفی باشد که باید با دقت بررسی شوند. تعمیر لیور دنده نیاز به تخصص و دانش فنی دارد و باید با استفاده از قطعات با کیفیت انجام شود. اگر مشکلی در لیور دنده خودرو خود مشاهده کردید، بهتر است سریعا به تعمیرگاه مراجعه کنید و از بدتر شدن مشکل جلوگیری کنید.
