چگونه لرزش دنده پراید را رفع کنیم؟

لرزش دنده یکی از مشکلات رایج در خودرو های دارای گیربکس دستی یا اتوماتیک است که ممکن است برای هر ماشینی پیش بیاید که می تواند علائم و عوامل مختلفی داشته باشد. لرزش دنده پراید ممکن است نشانه ای از خرابی یا سایش قطعات گیربکس، کلاچ، شافت، پلوس، ماهک و میل ماهک خودرو باشد.

همچنین ممکن است به دلیل نیروی جانبی بالا، خرابی لیور دنده، نقص فنی در گیربکس، وضعیت کلاچ و وضعیت شافت رخ دهد. لرزش دنده پراید می تواند باعث کاهش عملکرد و کارایی خودرو، افزایش مصرف سوخت، افزایش هزینه تعمیر و نگهداری و ایجاد صداهای ناخوشایند هنگام رانندگی در مسیر های طولانی شود. بنابراین، شناخت و رفع این مشکل از اهمیت بالایی برخوردار است.

در این مقاله، قصد داریم به بررسی دلایل و راه حل های لرزش دنده خودرو بپردازیم. در بخش اول، علل مختلف لرزش دنده پراید را شرح داده و نشانه های تشخیص آنها را ذکر می کنیم. در بخش دوم، راه حل های موثر و عملی برای رفع لرزش دنده را ارائه می دهیم. در بخش سوم، توصیه هایی برای پیشگیری از لرزش دنده و افزایش عمر گیربکس را مطرح می کنیم تا از خرابی گیربکس و لرزش دنده در سرعت بالا جلوگیری کنید.

علل لرزش دنده پراید چیست؟

همانطور که گفته شد لرزش دنده ماشین ممکن است به دلیل عوامل مختلفی از جمله نیروی جانبی بالا، نقص فنی در گیربکس، وضعیت کلاچ و وضعیت شافت دنده رخ دهد. این مشکلات می توانند باعث کاهش عملکرد و کارایی ماشین، افزایش مصرف سوخت، افزایش هزینه تعمیر و نگهداری و ایجاد صداهای ناخوشایند هنگام رانندگی شوند. بنابراین، شناخت و رفع این مشکلات از اهمیت بالایی برخوردار است. در ادامه، به برخی از علل شایع لرزش دنده پراید میپردازیم.

نیروی جانبی بالا

یکی از علل شایع که باعث لرزش دنده پراید حین حرکت می شود، نیروی جانبی بالا است. این نیروی جانبی ممکن است به دلیل باد شدید، جاده های پرپیچ و خم و گردنه ها، ترمزهای ناهمگون، بالانس نبودن چرخ های ماشین یا تایرهای فرسوده و تاریخ مصرف گذشته ایجاد شود.

این نیروی جانبی باعث می شود که ماشین از مسیر خود منحرف شود و در نتیجه دنده به طور ناخواسته حرکت کند و لرزش ایجاد کند . نیروی جانبی بالا می تواند باعث لرزش دنده هنگام شتاب گیری و سرعت های بالا بشود چون در سرعت کم و دنده های سنگین ماشین پایداری بیشتری نسب به سرعت بالا دارد. پس نیروی جانبی نمی تواند باعث لرزش دنده یک یا لرزش دنده دو در ماشین بشود.

جا نرفتن دنده

جا نرفتن دنده یا به اصطلاح کلجازی دنده، یعنی آنکه دنده به طور کامل و با دقت به محل خود نمی رود و در نتیجه به طور ناهمگونی با دنده های دیگر ماشین در تماس است. این مشکل ممکن است به دلیل تنظیم نبودن کلاچ، سفت شدن دنده، خرابی سیم کلاچ، سایش یا شکستگی قطعات داخلی گیربکس مانند چرخ دنده ها، نقص در سیستم انتقال دنده یا استفاده نادرست از دنده ایجاد شود.

کلجازی دنده باعث میشود که دنده به طور ناگهانی و نامنظم حرکت کند و لرزش ایجاد کند. کلجازی دنده در هنگام حرکت با ماشین و در دنده های سنگین نیز مشخص است و بدلیل تماس با دیگر دنده ها در این حالت ممکن است دنده ماشین بطور ناگهانی خلاص شود و به گیربکس آسیب وارد کند. همچنین جا نرفتن دنده باعث لرزش دنده یک و دو می شود و ممکن است در سرعت های بالاتر لرزش آن کمتر باشد.

نقص و خرابی در گیربکس

گیربکس یکی از قطعات حساس و پیچیده ماشین است که شامل چرخ دنده ها، شفت ها، بلبرینگ ها، کاسه نمد ها و سایر قطعات کوچک است. این قطعات ممکن است به دلیل سایش، شکستگی، کمبود روغن، کثیفی یا استاندارد نبودن روغن یا نقص در نصب یا تنظیم دچار اختلال در عملکرد بهینه خود شوند. این اختلال میتواند باعث شود که دنده به طور نامتقارن و ناهماهنگ حرکت کند و لرزش ایجاد کند.

نقص و خرابی در گیربکس می تواند باعث لرزش دنده هنگام حرکت، لرزش دنده هنگام شتاب گیری، لرزش دنده هنگام گاز دادن یا دیگر حالت ها باشد. همچنین خرابی گیربکس علاوه بر اینکه باعث لرزش دنده در حالت های مختلف می شود بلکه ممکن است که به دیگر قسمت ها و سیستم های ماشین نیز آسیب برساند و عملکرد آن ها را نیز مختل کند چونکه سیستم گیربکس رابط میان موتور و دیفرانسیل و چرخ های ماشین و خرابی آن باعث نقص کلی در ماشین می شود.

لرزش دنده پراید به علت خرابی سیستم کلاچ

کلاچ یکی از قطعات مهم در انتقال نیرو از موتور به گیربکس و از آن به چرخ ها است. کلاچ شامل صفحه کلاچ، دیسک کلاچ، فنر کلاچ، بلبرینگ کلاچ و سیلندر کلاچ است. این قطعات ممکن است به دلیل سایش در مرور زمان، شکستگی بدلیل ضربه، کثیف شدن، نقص در تنظیم یا نصب یا استفاده نادرست دچار مشکل شوند.

این مشکل می تواند باعث شود که کلاچ به دلیل خرابی قطعات یا تمام شدن دیسک و صفحه آن طور کامل میان موتور و گیربکس جدا یا متصل نشود و در نتیجه دنده به طور ناپیوسته و نامنظم حرکت کند و خوب جا نرود و باعث ایجاد لرزش دنده شود.

سیستم کلاچ چون که رابط میان موتور و گیربکس است عمل نکردن آن باعث جا نرفتن دنده یا لرزش دنده هنگام حرکت و شتاب گیری یا حتی در هنگام گاز دادن به ماشین شود.

لرزش دنده پراید به علت خرابی شافت

شافت یا درایو شافت یکی از قطعات مهم در انتقال نیرو از گیربکس به دیفرانسیل و چرخ ها است. شافت شامل پلوس، سایلنت بلوک، بلبرینگ و گرد گیر است. این قطعات ممکن است به دلیل سایش، شکستگی، کثیف شدن دچار خرابی و نقص شوند و عملکرد صحیح خود را از دست بدهند و در نتیجه باعث لرزش دنده ماشین هنگام حرکت یا گاز دادن شوند.

لرزش دنده 206 به علت خرابی و نقص ماهک و میل ماهک

ماهک، اهرمی هلالی شکل است که با حرکت آن، کشویی تعویض دنده هم حرکت کرده و دنده ماشین عوض می شود. خرابی ماهک باعث لقی و گشاد شدن دسته دنده، لرزش آن و جا نرفتن دنده می شود. میل ماهک نیز شفتی است که ماهک را به گیربکس متصل می کند. خرابی میل ماهک نیز می تواند به علت خوب کار نکردن باعث لرزش دنده پراید بشود. هنگام خرابی ماهک و میل ماهک باعث لرزش دنده هنگام حرکت می شود و زمان شتاب گیری ماشین ممکن است بیشتر نیز بشود همچنین خرابی آن ها بیشتر باعث لرزش دنده پراید و ۲۰۶ می شود.

لرزش دنده 206 به علت نقص و خرابی پلوس و سایلنت بلوک

پلوس، قطعه ای است که شافت را به گیربکس متصل می کند. سایلنت بلوک، قطعه ای است که پلوس را به بدنه ماشین متصل می کند. خرابی پلوس و سایلنت بلوک ممکن است باعث فشار امدن به گیربکس بشود و عملکرد کارایی گیربکس را کم کند و حتی باعث لرزش دنده ماشین بشود. خرابی پلوس می تواند علت لرزش دنده پیکان و پراید باشد.

خرابی و سایش بلبرینگ گیربکس

بلبرینگ گیربکس، قطعه ای است که به کاهش اصطکاک بین شفت ها و چرخ دنده های گیربکس کمک می کند و از ایجاد سایش و شکستگی در آن ها به نوعی جلوگیری می کند. خرابی بلبرینگ گیربکس موجب نقص در عملکرد کلی گیربکس و باعث لرزش دنده هنگام حرکت شود و همچنین باعث لرزش دنده یک، لرزش دنده دو و ایجاد صدا هنگام حرکت و تعویض دنده ماشین بشود.

علائم لرزش دنده پراید در حالت های مختلف

لرزش دنده پراید ممکن است در شرایط مختلفی مانند لرزش دنده هنگام شتاب گیری، لرزش در سرعت کم و یا در دنده های مختلف ماشین مانند لرزش دنده پنج رخ دهد و نشانه های متفاوتی داشته باشد. برخی از علائم لرزش دنده گیربکس اتومات عبارتند از:

لرزش دنده در حالت پارک

اگر دنده ماشین شما در حالت پارک قرار دارد و دچار لرزش می شود، ممکن است علت آن خرابی در سیستم موتور، تسمه تایم، سیلندرها، انژکتورها یا سیستم احتراق باشد بطور کلی در لرزش دنده در حالت پارک به علت خرابی در سیستم موتور ماشین می تواند باشد و باعث شود که در هنگام توقف و عدم حرکت ماشین لرزش دنده ایجاد شود.

لرزش دنده در حالت نوترال

اگر دنده ماشین شما در حالت نوترال قرار دارد و شروع به لرزش می کند، ممکن است علت آن خرابی در شافت، پلوس، ماهک، میل ماهک یا بلبرینگ گیربکس باشد. این مشکلات می توانند باعث کاهش انتقال نیرو، افزایش فاصله دنده ها، ایجاد صداهای ناخوشایند و آسیب به دیگر قطعات شوند و هنگام قرار دادن دنده در این حالت باعث لرزش دنده شود.

لرزش دنده در حالت درایو یا حرکت

اگر دنده ماشین در حالت درایو قرار بگیرد و شروع به لرزش کند، ممکن است علت آن خرابی در گیربکس، چرخ دنده های مختلف، شفت ها، بلبرینگ ها یا سیستم انتقال دنده باشد. این مشکلات می توانند باعث کاهش راندمان گیربکس، افزایش فاصله دنده، ایجاد صداهای ناخوشایند و آسیب به دیگر قطعات و همچنین باعث لرزش دنده هنگام حرکت و شتاب گیری شوند.

لرزش دنده در حالت ریورس یا عقب

اگر دنده ماشین در حالت ریورس یا عقب قرار دارد و شروع به لرزش می کند، ممکن است علت آن خرابی در گیربکس، چرخ دنده های دنده عقب گیربکس و یا مانند حالت درایو خرابی شفت ها، بلبرینگ ها یا سیستم انتقال دنده باشد. همانند حالت قبل این مشکلات می توانند باعث کاهش راندمان گیربکس، افزایش فاصله دنده، ایجاد صداهای ناخوشایند و آسیب به دیگر قطعات و سیستم های خودرو شوند.

همانطور که بررسی شد علائم لرزش دنده در گیربکس اتومات می تواند نشانه های مختلفی داشته باشد و هر کدام از آن ها نشان دهنده خرابی قسمتی از سیستم گیربکس یا موتور باشد. حال در این قسمت به بررسی علائم لرزش دنده در گیربکس دستی می پردازیم و نشانه های هر یک از علل ایجاد لرزش دنده را بررسی می کنیم.

برخی از علائم لرزش دنده گیربکس دستی عبارتند از:

ایجاد بوی سوختگی در ماشین

اگر هنگام رانندگی در ماشین بوی سوختگی حس می کنید، ممکن است علت آن داغ شدن بیش از حد روغن گیربکس باشد. این مشکل ممکن است به دلیل نشت یا آلودگی روغن گیربکس یا کم شدن مقدار آن رخ دهد و باعث از دست رفتن کارایی گیربکس باشد.

اگر روغن نشت کند یا  آن را به موقع عوض نکنیم که سطح موجب پایین آمدن سطح روغن گیربکس شود، نمی تواند به خوبی اجزای گیربکس را خنک کند و از سایش آن ها جلوگیری نماید. به دلیل گرمای ناشی از قطعات گیربکس بوی سوختگی از روغن به مشام می رسد. و ممکن است که سوختگی روغن باعث خرابی قطعات و ایجاد لرزش دنده پراید در حالت های مختلف بشود.

خارج شدن دسته دنده از جای خود

اگر دسته دنده از جای اصلی خود خارج شده  به طور ناخواسته حرکت می کند و موجب لرزش دنده می شود، ممکن است علت آن خرابی در ماهک، میل ماهک، پلوس، سایلنت بلوک یا بلبرینگ باشد. این مشکلات می توانند باعث شود که دنده به طور کامل و با دقت به محل خود نرود و در نتیجه به طور ناهمگونی با دنده دیگری در تماس باشد.

این مشکل میتواند باعث لرزش دنده پراید، افزایش فاصله دنده، ایجاد صدا های شکستن یا سایش قطعات شوند. خارج شدن دسته دنده می تواند یکی از عواملی باشد که باعث لرزش دنده ۲۰۶ نیز بشود. همچنین هنگام خارج شدن آن می تواند علت لرزش دنده هنگام گاز دادن یا شروع به حرکت ماشین باشد.

ایجاد صدا هنگام عوض کردن دنده

اگر هنگام عوض کردن دنده ماشین صدایی شبیه به سایش، ناله، زوزه یا کوبش می شنوید، ممکن است علت آن خرابی در سیستم کلاچ و بریدن سیم کلاچ، تاب برداشتن یا ترک خوردن شافت ها، خرابی کلی گیربکس، شکستن چرخ دنده ها، ساییدگی بلبرینگ ها یا سیستم انتقال دنده باشد.

این مشکلات می توانند باعث شود که دنده به طور کامل و صحیح و با دقت به محل خود نرود و در نتیجه به طور ناهماهنگی با دنده دیگری در تماس باشد. این مشکل می تواند علاوه بر ایجاد کردن لرزش دنده باعث افزایش فاصله دنده، کاهش راندمان گیربکس و آسیب به دیگر قطعات شود. این عامل می تواند از عوامل لرزش دنده پیکان و پراید باشد و همچنین از عوامل لرزش دنده پنج یا لرزش دنده در سرعت بالا بشود.

علائم گفته شده از رایج ترین نشانه های لرزش دنده ماشین هستند که می توان برای هر راننده ای پیش بیاید. این علائم همانطور که گفته شد می توانند در حالت های مختلف مانند رانندگی با سرعت بالا  هنگام شروع حرکت باشند.

راه های پیشگیری از لرزش دنده ماشین

در بخش های قبل علت ها و علائم لرزش دنده پراید را بررسی کردیم. در این بخش به بررسی راه های پیشگیری از لرزش دنده ماشین میپردازیم و بررسی می کنیم که چطور از پیش آمدن لرزش دنده 206 جلوگیری کنیم. برخی از راههای پیشگیری از لرزش دنده پراید عبارتند از:

تعویض روغن گیربکس

روغن گیربکس به کاهش اصطکاک بین قطعات گیربکس کمک میکند و از سایش و خرابی آن ها جلوگیری می کند. اگر روغن گیربکس کثیف شده یا به علت نشتی کم شود، ممکن است لرزش دنده پراید ایجاد شود. برای پیشگیری از این مشکل، باید به طور منظم سطح و کیفیت روغن گیربکس را چک و در صورت نیاز روغن را تعویض کرد تا از ایجاد خرابی و لرزش دنده جلوگیری کرد.

تعویض و تنظیم سیستم کلاچ

وظیفه کلاچ ایجاد ارتباط میان گیربکس و موتور برای تعویض دنده است. اگر بخش های مختلف سیستم کلاچ فرسوده شده یا به طور نادرستی تنظیم شده باشد، ممکن است باعث ایجاد لرزش دنده شود. برای پیشگیری از این مشکل، باید سیستم کلاچ را باز کرده و قطعات آسیب دیده را شناسایی و تعویض یا تعمیر کنید. همچنین باید کلاچ را به طور منظم تنظیم کنیم.

تعویض و تعمیر ماهک، میل ماهک، شافت، پلوس

شافت، پلوس، ماهک و میل ماهک برای انتقال نیرو از گیربکس به چرخ ها استفاده می شوند. اگر این قطعات خراب یا فرسوده شده باشند، ممکن است لرزش دنده ایجاد شود. برای پیشگیری از این مشکل، باید این قطعات را باز کرده و قطعات آسیب دیده را شناسایی و تعویض یا تعمیر کنید. همچنین باید این قطعات را به طور منظم تنظیم کنیم و از رانندگی سخت و برخورد با موانع خودداری کنید

رانندگی صحیح و ایمن

روشهای رانندگی صحیح می توانند به پیشگیری از لرزش دنده کمک کنند. برخی از این روش ها عبارتند از:

• انتخاب دنده مناسب برای شرایط رانندگی. اگر دنده بالاتر یا پایین تر از آنچه که باید باشد را انتخاب کنیم، ممکن است لرزش دنده ایجاد شود. برای انتخاب دنده مناسب، باید به سرعت و شیب خودرو توجه کنیم.
• تعویض دنده به طور ملایم و با دقت. اگر دنده را به طور ناگهانی یا ناهمگون تعویض کنیم، ممکن است لرزش دنده ایجاد شود. برای تعویض دنده به طور ملایم و با دقت، باید کلاچ را به طور کامل فشار داده و دنده را به طور کامل و با دقت به محل خود برسانیم.
• جلوگیری از استفاده بیش ازحد از کلاچ. اگر کلاچ را به طور مداوم فشار دهیم یا نگه داریم، ممکن است لرزش دنده ایجاد شود. برای جلوگیری از این مشکل، باید کلاچ را فقط در زمان تعویض دنده یا توقف خودرو فشار دهیم و در سایر مواقع آن را رها کنیم.

در پایان

لرزش دنده پراید یکی از مشکلات رایج و مزاحمی است که می تواند باعث کاهش عملکرد و کارایی خودرو، افزایش مصرف سوخت، افزایش هزینه تعمیر و نگهداری و ایجاد صداهای ناخوشایند شود. علل این مشکل می توانند متعدد و متنوع باشند، از جمله خرابی یا سایش قطعات گیربکس، کلاچ، شافت، پلوس، ماهک، میل ماهک، بلبرینگ، سیستم انتقال دنده و موتور.

برای تشخیص و رفع این مشکل، باید قطعات آسیب دیده را باز کرده و شناسایی و تعویض یا تعمیر کنیم. همچنین باید به طور منظم روغن گیربکس و موتور را چک و تعویض کنیم و از روش های صحیح رانندگی و تعویض دنده استفاده کنیم. با رعایت این موارد، میتوانیم از لرزش دنده خودرو جلوگیری کنیم و رانندگی راحتتر و ایمن تری داشته باشیم.

اگر هیچ یک از راهکارهای اشاره شده نتوانستند مشکل لرزش دنده پراید شما را حل کنند، می توانید با مراجعه به تعمیرگاه خودرو، این مشکل را حل کنید.